Tiền mặt có lịch sử khá lâu đời, được dùng khi trao đổi hàng hóa, là một trong những phương thức thanh toán phổ thông trên thế giới. Thanh toán bằng tiền mặt là việc tổ chức, cá nhân sử dụng tiền mặt để trực tiếp chi trả hoặc thực hiện các nghĩa vụ trả tiền khác trong giao dịch thanh toán. Tại Việt Nam, phần lớn giao dịch được thanh toán bằng tiền mặt, đây là thói quen thanh toán tồn tại lâu đời, thích hợp với những giao dịch có giá trị nhỏ hằng ngày, không qua trung gian thanh toán nên hạn chế những thủ tục rườm rà, cách thức thanh toán nhanh chóng, đơn giản, đồng thời bảo mật thông tin cá nhân, do người thanh toán không cần cung cấp bất kỳ thông tin nào cho dịch vụ, nên khả năng rò rỉ được giảm thiểu tối đa; tiền mặt do chính cá nhân, tổ chức trực tiếp quản lý, không tốn kém các chi phí khác như phí duy trì tài khoản, phí sử dụng thẻ thường niên, phí giao dịch [1]. Tuy nhiên, trước xu thế toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng của nền kinh tế thị trường, những giao dịch trên phạm vi toàn cầu có giá trị lớn xuất hiện ngày càng nhiều thì phương thức thanh toán bằng tiền mặt dần không còn phù hợp, vì phương thức thanh toán truyền thống này tiềm ẩn những rủi ro nhất định: chi phí cho việc thanh toán của nền kinh tế tăng cao, phát sinh từ khâu phát hành tiền mặt của Ngân hàng Nhà nước đến vận chuyển, bảo quản, kiểm, đếm tiền của hệ thống ngân hàng cũng như của các chủ thể tham gia giao dịch thanh toán (các tổ chức, cá nhân) khi phải giao dịch với số tiền lớn; tính an toàn thấp, nguy cơ rủi ro, mất mát lớn; các cơ quan quản lý sẽ rất khó khăn trong việc xác định tính xác thực của các giao dịch. Có thể xảy ra tình trạng giao dịch khống nhằm mục đích trốn thuế, gian lận thuế của các doanh nghiệp kinh doanh [1]. Mặt khác, thực tế cho thấy, khi giao dịch một khoản tiền lớn và khoảng cách giao dịch xa thì phát sinh nhiều chi phí và tính an toàn thấp. 

Vì vậy, để khuyến khích các hình thức thanh toán không dùng tiền mặt, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1813/QĐ-TTg, ngày 28/10/2021 về việc phê duyệt Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2021 - 2025;  Bộ TTTT đã ban hành Văn bản số 781/BTTTT-QLDN, ngày 04/3/2022 của Bộ Thông tin và Truyền thông về việc thúc đẩy chuyển đổi số, thanh toán không dùng tiền mặt trong các trường học, cơ sở giáo dục và bệnh viện, cơ sở y tế. Tỉnh ủy Quảng Trị đã ban hành Nghị quyết số 02-NQ/TU, ngày 04/11/2021 về chuyển đổi số tỉnh Quảng Trị đến năm 2025, định hướng đến năm 2030; UBND tỉnh Quảng Trị đã ban hành Kế hoạch số 95/KH-UBND ngày 20/5/2022 về Thúc đẩy chuyển đổi số, thanh toán không dùng tiền mặt trong các trường học, cơ sở giáo dục và bệnh viện, cơ sở y tế trên địa bàn tỉnh Quảng Trị.
Ngày 17/6/2022, Sở GD&ĐT tỉnh Quảng Trị đã ban hành kế hoạch số 1233/KH-SGDĐT ngày 17/6/2022 về  thúc đẩy chuyển đổi số, thanh toán không dùng tiền mặt trong các trường học, cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh Quảng Trị [2]. Theo đó, Kế hoạch đề ra các mục tiêu và nhiệm vụ trọng tâm cụ thể:
* 02 mục tiêu
- Nâng cao và thống nhất nhận thức trong cán bộ, công chức, nhà giáo, nhân viên, học sinh về ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số trong lĩnh vực giáo dục và đào tạo.
- Thúc đẩy các trường học, cơ sở giáo dục và đào tạo tiên phong áp dụng công nghệ số, nền tảng số, triển khai chuyển đổi số, thanh toán số, tạo môi trường hình thành thế hệ công dân số và doanh nhân số cho tương lai.
* 03 nhiệm vụ trọng tâm:
Thứ nhất: Hỗ trợ, thúc đẩy chuyển đổi số trong trường học, cơ sở giáo dục

+ Các trường học, cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh lựa chọn, ứng dụng các giải pháp, nền tảng số phù hợp, hiệu quả phục vụ công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành, dạy và học, đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số trong hoạt động giáo dục, đào tạo.

+ Ứng dụng công nghệ số, nền tảng số trong quản lý, giảng dạy và học tập; số hóa tài liệu, giáo trình; xây dựng nền tảng chia sẻ tài nguyên giảng dạy và học tập theo cả hình thức trực tiếp và trực tuyến. Tăng cường kết nối liên lạc giữa nhà trường với cha mẹ học sinh, học sinh qua các ứng dụng, nền tảng số.

+ Triển khai áp dụng nền tảng dạy, học, thi trực tuyến tại các cấp học, hình thành, phát triển giáo dục số.

- Thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt trong trường học, cơ sở giáo dục. 100% các trường học, cơ sở giáo dục phải đảm bảo các điều kiện và chấp nhận thanh toán học phí, phí, lệ phí bằng phương thức thanh toán không dùng tiền mặt.  Các trường học, cơ sở giáo dục bố trí đầu mối, nhân lực để hướng dẫn, hỗ trợ cha mẹ học sinh, học sinh thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt trong thanh toán học phí, phí, lệ phí và các dịch vụ theo quy định.

Thứ 2: Tổ chức đào tạo, tập huấn, phổ biến kiến thức, kỹ năng về chuyển đổi số, thanh toán không dùng tiền mặt trong trường học, cơ sở giáo dục

- Tổ chức bồi dưỡng, tập huấn về kiến thức, kỹ năng số, sử dụng các nền tảng số giáo dục, lập tài khoản thanh toán và thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt cho đội ngũ quản lý, giáo viên, học sinh, sinh viên và cha mẹ học sinh.
- Tổ chức hội thảo, hướng dẫn về chuyển đổi số, thanh toán không dùng tiền mặt trong các trường học, cơ sở giáo dục.
- Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu về chuyển đổi số, kỹ năng số trong các trường học, cơ sở giáo dục.

Thứ 3: Bảo đảm an toàn, bảo mật thông tin trong chuyển đổi số, thanh toán không dùng tiền mặt

- Triển khai các giải pháp bảo đảm an toàn, bảo mật trong hoạt động chuyển đổi số, thanh toán điện tử.
- Tuyên truyền, phổ biến kiến thức để phòng, tránh các hành vi lừa đảo, nhận biết rủi ro, cách phòng tránh và các giải pháp đảm bảo an toàn, bảo mật thông tin trong sử dụng công nghệ số, nền tảng số, thanh toán không dùng tiền mặt.

Tài liệu tham khảo:

[1]: https://www.tapchicongsan.org.vn/web/guest/nghien-cu/-/2018/824069/thanh-toan-khong-dung-tien-mat---su-lua-chon-an-toan-trong-giao-dich-tren-thi-truong.aspx#.

[2]:http://quangtri.edu.vn/cai-cach-hanh-chinh/tuyen-truyen-cai-cach-hanh-chinh/van-ban-cua-so-gd-dt/ke-hoach-so-1233-kh-sgddt-ngay-17-6-2022-ve-thuc-day-chuyen-doi-so-thanh-toan-khong-dung-tien-mat-trong-cac-truong-hoc-c.html.